تولید علوفه هیدروپونیک و کاربرد آن در تغذیه دام: جوانه های تازه غلات اثرات بسیار زیادی در تغذیه دام ها دارند این اثرات عبارتند از:
جوانه های تازه سبب زیاد شدن آنزیم در دام می شود این عمل سبب جذب بهتر عناصر غذایی آزاد شدن انرژی و زیاد شدن عملکرد دام ها می شود.
غذای اصلی اکثر طیور در این روش از دانه جو است.
در روش کشت علوفه هیدروپونیک به منظور جوانه زدن و رشد بذر در محیطی بدون هیچ گونه آلودی کشت را انجام می دهیم و برای تغذیه دام استفاده می کنیم.
استفاده از این روش باعث کم شدن مصرف آب، تولید علوفه در تمام فصول سال، کم شدن زمان تولید علوفه، برداشت آسان محصول، کم شدن هزینه تولید محصول و همچنین ارزش غذایی بالای محصول می شود.
در روش کشت علوفه هیدروپونیک بذر ار از قبل باید پاک کرده و خیس کنیم و بعد از اینکه جوانه زد آن ها را به سینی کشت انتقال داد. برای هر متر مربع از محیط کشت 2.5 تا 5 کیلوگرم بذر نیاز است.
در صورتیکه بذرها در شرایط مناسبی باشند و کنترل و تنظیم درجه حرارت، نور، رطوبت و تهویه به خوبی صورت بگیرد بذرها در مدت یک هفته در سینی های کشت به صورت یکپارچه سبز می شوند.
آموزش کشت علوفه هیدروپونیک
زمانیکه بذرها به اندازه 20 سانت برسند می توان آنها را برای دام ها برداشت نمود. یک کیلو بذر 6 تا 10 کیلوگرم علوفه تولید می کنند. این روش بسیار مناسب زمانی است که در زمان خشک سالی یا کمبود آب و نبود زمین های کشاورزی دامداران برای تغذیه دام ها به مشکل برخورد می کنند. زیرا دانه های بذر علوفه با استفاده از روش آب کشت یا هیدروپونیک انجام می شود.
هیدروپونیک همان روش کشاورزی بدون خاک استکه برای تولید علوفه برای دام ها بسیار مناسب است. کشورهای پیشرفته دنیا از جمله آمریکا، استرالیا، کانادا، دانمارک این روش بسیار خوب را پایه گذاری کردند.
اتاقک ها با سیستم کاملا بسته ساخته می شوند و شرایط مناسب گیاه مثل نور، رطوبت و تهویه را برای گیاه فراهم می کنند. یکی از روش های اجرا شده در چنین محیط ها روش روش آب کشت است و در آن تولید علوفه برای تغذیه دام انجام می شود.
در این روش یک کیلو بذر جو پس از گذشت 6 تا 8 روز حدود 5تا 10 کیلوگرم علف تازه تولید می شود.در این روش بیشتر رشد گیاه و بافت ها در آب تشکیل می شوند. هیدروپونیک یا آب کشت روش کشت گیاه بدون خاک است. پایه و اساس کار این روش استفاده از آب و محلول غذایی حل شده در آب است.
دام ها در کشور بیشتر از سطح مراتع استفاده می کنند همین امر باعث شده مراتع نابود شود و میزان علوفه مورد نیاز برای دام کم شود حفظ منابع طبیعی جز بستر حیاط بشر است. هیدروپونیک روش جدید برای فراهم کردن مواد غذایی برای دام است. جوانه زنی دانه غلات باعث شده ارزش ویتامین های آن به ویژه ویتامین ب بالا رود.
تولید علوفه هیدروپونیک
تولید علوفه کشت هیدروپونیک یا روش کشت بدون خاک از نظر اقتصادی و اجتماعی ارزش خیلی بالایی دارد. در این روش نیاز به زمین کمتر نسبت به روش های سنتی است همچنین میزان علوفه ی تولید شده به روش هیدروپونیک در مساحتی به ابعاد 6 متر در 9 متر برابر با میزان علوفه مصرفی دام هنگام چرا در زمینی به مساحت 1200 متر مربع است.
در روش کشت علوفه هیدروپونیک نیاز به زمین زیادی نبوده و در مساحت های خیلی کوچکتری می توان به تولید علوفه برای دام بپردازیم. و از فضای باقیمانده برای دیگر موارد مثل نگهداری دام استفاده کنیم.
در آفریقا با روش کشت هیدروپونیک علوفه 250 راس گوسفند در 520 متر مربع نگهداری و تغذیه می شوند در حالیکه در روش سنتی پرورش تهیه غذا براری دام 2.5 هکتار فضا نیاز دارد.
تولید علوفه در کشت هیدروپونیک دارای بیشترین پروتئین و ویتامین مانند بتاکاروتن، عناصر میکرو و آنزیم است. 90 تا 95 درصد دام برای هضم مواد غذایی دانه سبز نشده هستند مشکل پیدا می کنند این نوع علوفه نیز خوش خوراک تر بوده و نسبت به سایر علوفه ها بهتر هستند.
هر یک کیلو گرم علوفه کشت هیدروپونیک از نظر تغذیه معادل 3 کیلوگرم یونجه است. پس از8 روز پروتئین دانه از 8 درصد به 11.5 درصد در علوفه سبز می رسد.
نتایج کیفیت علوفه گندم هیدروپونیک با دانه گندم معمولی
ماده مغذی علوفه گندم دانه گندم
ماده خشک (درصد) 31/6 90
پروتئین خام (درصد) 17/4 11/1
قابلیت هضم (درصد) 90/4 80
انرژی متابولیسم (مگاژول /کیلو گرم) 13/4/12
اهمیت کشت علوفه هیدروپونیک
اهمیت به روش کشت هیدروپونیک و همچنین تولید انبوه این محصول از اواسط 1950 در برخی از نقاط جهان به ویژه کشورهای غربی و استرالیا شروع شد. در ایران نیز این روش کشت چند سال بعد از انقلاب شروع شد برای این اهداف از اتاقک های بسته و شرایط خاص استفاده می شود اتاقک های ساخته شده در ایران تا به امروز با ارتفاع 3 متر و طول 4 متر بهره برداریر شده است.
برای نوردهی در این سیستم از لامپ های معمولی یا فلورسنت استفاده می شود همچنین باید از وسایلی برای تهویه و گردش هوا استفاده کرد این امر نقش مهمی در جا به جا کردن اکسیژن و دی اکسید کربن و جلوگیری از بیماری های قارچی دارد.
گرمای استاندارد در طول روز برای استافده از سیستم روشنایی به منظور روز حدود 20 تا 24 درجه سانتی گراد تا 16 ساعت در شبانه روز پیشنهاد می شود.آب رسانی به گیاهان از طریق پمپ و شبکه لوله کشی بر اساس روش هیدروپونیک به سبک پاشیدن آب بر روی سینی کشت شده است.
آبیاری به طور استاندارد به نحوی فعال است که در بازدهی یک دقیقه ای پاشی به ازای 15 تا 30 دقیقه سیستم آب دهی فال می شود میزان آب مصرفی برای هر کیلوگرم در این روش 1 تا 2 لیتر است بستر اصلی رشد گیاه در این سیستم آب است. باید مواد مغذی مورد نیاز گیاه به صورت محلول در آب تامین می شود و در سیستم هیدروپونیک از دانه های بذری غلات علوفه ای از جو یولاف استفاده می کنند.
بذر در سیستم کشت
بذرها را برای کشت به روش هیدروپونیک در آب خیس می کنیم و برای جلوگیری از رشد قارچ از مواد ضد عفونی کننده استفاده لازم است استفاده کنیم.
زمانیکه دانه ها جوانه زد در سینی مخصوصی از جنس فایبرگلاس قرار می دهیم و بذر مورد نیاز برای هر متر مربع از محیط کشت 2.5 تا 5 کیلوگرم است و بستگی به شرایط محیطی کشت دارد.
پس از گذشت 7 تا 10 روز، رشد علوفه به صورت یک پارچه دیده می شود. علوفه شامل ریشه سفید رنگ 20 تا 25 سانتی متر بخش سبز رنگ و دانه سبز نشده پوسته و بدنه دانه ها سبز شده می باشد.
در روش کشت هیدروپونیک این امکان را فراهم می کنند تا در زمان خشک سالی بدون هیچ گونه مشکل و محدودیت بتوان علوفه مورد نیاز برای دام را فراهم نمود.
همچنین با روش کشت هیدروپونیک می توان با یک کیلوگرم دانه در طی زمان 7تا 8 روز به 7 تا 10 کیلوگرم علوفه به دست آورد.
تولید علوفه هیدروپونیک تلفیقی از تکنولوژی مدیریت و سرمایه گذاری است. شرایط این نوع کشت کاملا تحت کنترل است. آبیاری، کوددهی و کنترل تمام شرایط محیط را فراهم می کنند. تولید علوفه هیدروپونیک به کنترل مصرف آب و فراهم کردن تغذیه دام در تمام فصل سال می شود استفاده کردن از این تکنولوژی می توان در فضای 33 متر مربع هر روز یک تن علوفه تازه تولید میتوان کرد. این مقدار علوفه برای خوراک روزانه یک دام داری 300 راس دام گوسفند باشد مناسب است. شرایط اقلیمی گرم و خشک ایران و محدودیت منابع آبی استفاده روش تولید علوفه هیدروپونیک توصیه می شود.
مزیت های علوفه به روش هیدروپونیک
- تولید علوفه تازه در تمام فصل سال به صورت متوالی
- علوفه سبز به طور کامل مورد مصرف دام قرار میگیرد
- علوفه ای که در محیط کشت تولید می کنیم کیفیت بالاتری دارد
- کم شدن بیماری دام ها … همچنین رشد بهتر و تولید مثل بیشتر دام
- صرفه جویی در مصرف آب
- در یک واحد سطح معین محصول بیشتری برداشت می کنیم و صرفه جوی اقتصادی آن بالا است.
- حذف هزینه های مانند شخم زنی
- حذف کود و مواد شیمیایی